2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı Üzerine Görüşmeler

2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı Üzerine Görüşmeler Başladı

2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde ele alındı ve tasarının genel görüşmesi tamamlandı.

Komite toplantısında, çeşitli milletvekilleri bütçeye ilişkin görüşlerini dile getirdi.

Şahiner

CTP Milletvekili Salahi Şahiner, yaptığı konuşmada, bütçenin hayırlı olmasını dileyemeyeceğini belirterek, “Hayır beklemenin aşırı iyimserlik içerdiğini” ifade etti.

Bütçe Yasa Tasarısı’nın, sektörlerin hassasiyetlerini görmezden geldiğini vurgulayan Şahiner, “Enflasyon yönünden sıkıntılı bir mali yıl bizi bekliyor” dedi. Ülkede gergin bir dönemin hakim olacağını belirten Şahiner, kamu hizmetlerinin sağlanmasında ciddi eksiklikler olduğuna dikkat çekti.

Kamu maliyesinin sürdürülebilir bir yapıdan uzak olduğunu ifade eden Şahiner, Kalecik III sözleşmesinin ciddi zararlara yol açtığını anlattı.

Ayrıca, yükseköğrenimdeki sahte diploma krizinin yarattığı yıkımın izlerinin 2025 bütçesinde görüleceğini belirtti ve hata kabul etmeyen bir bütçeyle karşı karşıya olunduğunu söyledi.

Barçın

CTP Milletvekili Devrim Barçın, “Tarihi bir bütçe açığıyla karşı karşıyayız… KKTC’nin 41 yıllık tarihinde en büyük bütçe açığını görüşmeye başlıyoruz” dedi.

Maliye Bakanlığı’nın Orta Vadeli Bütçe çerçevesi hazırladığına işaret eden Barçın, “Gerçekçi verilerle bütçe hazırlayamazsanız Maliye Bakanı değil veznedar olursunuz” şeklinde konuştu.

Eylül ayındaki bütçe açığını hatırlatan Barçın, Maliye Bakanlığı’nın Vergi Affı çıkarmasını ve bunu dört defa uzatmasını eleştirdi.

Böyle bir öngörüsüzlüğün kabul edilemeyeceğini söyleyen Barçın, vergi affı çıkararak gelir azaltıcı bir faaliyette bulunulduğunu belirtti.

Bütçe disiplini anlamında bir şey kalmadığını dile getiren Barçın, çalışanların hayat pahalılığı hakkına yasa tasarısıyla müdahale edilmek istendiğini vurguladı.

Kamu maliyesi yönetimi için siyasi iradenin gelir anlamında hiçbir adım atmadığını ifade eden Barçın, “2025’te geminin karaya oturacağını” belirterek erken seçim çağrısında bulundu.

Solyalı

CTP Milletvekili Ürün Solyalı, “Şaşırdık biraz” diyerek, Komite Başkanı ve Maliye Bakanı’nın çok farklı vizyonlarla bütçe açılış konuşması yaptığını belirtti.

Bütçede büyük bir açığın olduğunu ancak daha da kötüsünün sosyal bütçeleme alanına yapılan yatırımın azaltılması olduğunu dile getiren Solyalı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bütçe payının düşürüldüğünü söyledi.

Sosyal ve güvenlik alanına yatırımın öngörülmediğini kaydeden Solyalı, “Bu bütçe Anayasa’ya aykırıdır” diyerek, Anayasa’nın üçüncü maddesindeki görevlerin yerine getirilmediğini savundu.

Bütçenin halkın bütçesi olması gerektiğini ifade eden Solyalı, bu bütçe ile ezilenin daha çok ezileceğini, sosyal anlamda makasın daha da açılacağını söyledi.

Uluçay

CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay, yeni bütçenin hayırlı olmasını dileyerek, bütçe rakamlarına göre 2025 yılının “zorlu” geçeceğini ifade etti.

Bütçenin genel yapısına bakıldığında politikalar konusunda eksikliklerin olduğunu belirten Uluçay, 2025 yılında öngörülen açığın çok daha yüksek olacağını söyledi. 2025 yılına dönük politika önerilmesinin, yalnızca Maliye Bakanı’nın değil, hükümetin sorumluluğu olduğunu vurguladı. Özellikle gelir artırıcı tedbirler çerçevesinde Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden ihracatın arttırılması gerektiğine dikkat çekti.

Uluçay, 2025 yılında hayatın ucuzlatılması ve satın alma gücünün arttırılması gerektiğini belirtti.

Candan

CTP Milletvekili Armağan Candan, hükümetin beş yıllık kalkınma planı hazırlayacağını söylediğini, ancak geçen bir yılda bu konuda herhangi bir gelişme olmadığını belirtti.

Tarihte ilk kez sanayiciler ve esnafların yarın birlikte eylem yapacağına dikkat çeken Candan, gerekli önlem ve desteğin verilmemesi halinde işletmelerin kapanacağı uyarısında bulundu.

Sanayici ve esnafların taleplerine yönelik hiçbir gelişme olmadığını belirten Candan, “Çocukları göç etmesin diye sokağa dökülüyorlar. Ülkenin geldiği durum bu” dedi.

Ticaret Odası’nın açıklamasına da değinen Candan, yarın narenciye üreticilerinin bir araya gelerek yol haritası ortaya çıkaracağını söyledi.

Candan, Kuzey ve Güney arasındaki perakende satışların tersine döndüğünü kaydetti.

Özdenefe

Meclis Başkan Yardımcısı Fazilet Özdenefe, “Gerçek nüfusu bilmeme halimiz devam ediyor” diyerek, nüfusun bu kadar kontrolsüz olmasının endişe verici bir durum olduğunu söyledi.

Nüfusun belediyelerin durumuyla çok ilgili olduğunu ifade eden Özdenefe, özellikle mahalli gelirlerin düşük olmasının belediye katkılarını bire bir etkileyeceğini belirtti.

Ciddi yoğunluk yaşayan kentlerin bütçe nedeniyle sıkıntıya gireceğini ifade eden Özdenefe, Maliye Bakanlığı’nın belediyelere trafik ceza ücretlerini dahi ödemediğini kaydederek, bunun ne zaman ödeneceğini sordu.

Berova

Maliye Bakanı Özdemir Berova, eleştirileri yanıtlayarak, “Komite Başkanı ile Maliye Bakanının çok farklı vizyonlara sahip olduğunun” söylendiğine işaret etti.

Esas muhalefetin, farklı alanlarda inanılmaz, ciddi vizyon farklılıkları gösterdiğini belirten Berova, “Zengin ve fakirin arasındaki makasın gittikçe açıldığının söylendiğine” dikkat çekti.

AB’deki asgari ücret sıralamasında KKTC’nin ilk 10’un içerisinde bulunduğunu kaydeden Berova, birinci öncelikli hedeflerinin kayıt dışılığı azaltmak olduğunu vurguladı.

Yeşil Hat Tüzüğü konusunda gerekli çalışmaların yapılacağını ve gelir artırıcı her türlü önlemin 2025 yılı için çok önemli olduğunu dile getiren Berova, Ünal Üstel başkanlığındaki hükümetin 2020 yılı sonuna kadar olan Taşınmaz Mal Komisyonu ödemelerini gerçekleştirdiğini açıkladı.

UBP’nin çiftçinin ve üreticinin yanında olduğunun altını çizen Berova, narenciyeyle ilgili devletin yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve narenciye üreticilerine verdikleri sözü tutacaklarını söyledi.

Enflasyonun bu ülkenin bir sorunu olduğunu ifade eden Bakan Berova, “Bizim için esas olan enflasyonun yarattığı gider artışlarını, gelirlerle kapatmanın yanı sıra bütçe disiplinine uymaktır” dedi.

Aksa birinci sözleşmesinin CTP döneminde yapıldığını hatırlatan Berova, 41/2019 sayılı yasanın uygulamasında bazı sıkıntılar olduğunu ve değişiklik yasasını Meclis’e gönderdiklerini söyledi.

Denetlenebilir mali yapının çok önemli olduğunu vurgulayan Berova, 2025 yılında yapılacak politikalarla ülkeyi daha iyi bir noktaya getireceklerini kaydetti.

Beş yıllık kalkınma planının uzun süredir gündemde olduğunu anlatan Berova, hazırlık sürecinde yaşanan teknik sorunlar nedeniyle planın revize edildiğini belirtti.

Ayrıca, 2024 nüfusuyla ilgili çalışmaların tamamlandığını ve kısa bir süre içerisinde açıklanacağını ifade etti.

Belediyeler reformu çerçevesinde tarihi bir yasa ile reform yapmış bir hükümet olduklarını söyleyen Berova, belediyelerin gelirlerinin hızla arttığını belirtti.

Bakan Berova, trafik cezaları konusunun önemli olduğunu ve yeni düzenlemenin çalışmasını başlatacaklarını kaydetti. İhtiyaç ve taleplerin her zaman yüksek olduğunu vurgulayan Berova, “Bizim görevimiz olanaklar çerçevesinde bunu planlamak ve dağıtmaktır” dedi.

Görüşmelerin ardından bütçenin genel görüşmesi tamamlandı ve toplantıya saat 14.30’a kadar ara verildi.

Ara ardından, 2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın madde madde görüşülmesine geçilmesi oylanacak.