Cenevre’de Kıbrıs Sorunu Üzerine Gayriresmi Toplantılar

Erhürman’ın Cenevre Paylaşımı

Bir kez daha Cenevre’deyiz. 2017’de buradaydık, 2021’de de aynı mekânda toplandık. Şimdi, 2025 yılına gelmiş bulunmaktayız.

Aynı şehir, aynı otel… Birleşmiş Milletler gözetiminde gerçekleştirilecek herhangi bir resmi müzakerenin temel zeminini iki toplumlu, iki bölgeli, siyasi eşitliğe dayalı federasyon oluşturduğu herkesin malumu.

Ancak bu toplantının gayriresmi bir formatta gerçekleştirileceği belirtilmelidir.

Dolayısıyla, burada her konuyu ele almak mümkündür.

Tarafların şu ana kadar ortaya koydukları pozisyonlar kamuoyunca biliniyor.

Bu nedenle, buradan resmi müzakerelere başlamak yönünde bir karar çıkması olası görünmüyor.

Bilinen pozisyonların tekrarı ise herhalde çok anlamlı olmayacaktır.

Yine de, bu sürecin tamamen önemsiz olduğunu söylemek kanaatimce doğru olmaz.

Gayriresmi de olsa, BM Genel Sekreteri’nin ve üç garantör ülkenin katılacağı bir toplantıdan bahsediyoruz.

Dünyada bu kadar karışıklık varken, böyle bir toplantıya zaman ayrılması bile tarafların, diyalog eksikliğinden ziyade, diyalogu tercih ettiklerini göstermektedir. Diyalog ve diplomasi her zaman faydalıdır. Bunun bir adım ötesine geçmek ise, mevcut şartlarda “çözüm iklimi”nin geliştirilmesi yönünde çaba harcamayı gerektiriyor.

Buradan doğrudan bir çözüm çıkması beklenmemeli.

Ayrıca, resmi müzakerelerin başlaması yönünde bir karar çıkma olasılığı da görünmüyor.

Fakat burada, iklimi yumuşatacak ve çözüm sürecine kapı aralayacak konuların konuşulması oldukça faydalı olabilir. Öne çıkan bazı konular şunlardır:

• Ara bölgedeki AB projesi
• Great Sea Interconnector projesi
• Enerji meseleleri
• Yeni geçiş noktaları

Bu meselelerin gündeme gelmesi, en azından BM Genel Sekreteri önünde önemlidir. 8 yıl önce geldik, dört yıl önce bir kez daha buradaydık ve bugün yine Cenevre’deyiz.

Bizden önceki yöneticiler de defalarca bu yolları aşındırdı.

Bizden sonraki nesiller, çocuklarımız da bu zorlukları aşmak zorunda kalmamalıdır.

Bu toplantı, dünü yarına bağlayacak bir süreçtir.

Eğer çözüm kapı aralayamayacak durumdaysanız, çözüm ikliminin oluşmasına katkı sağlayacak birkaç hamlenin zararı değil, faydası olacaktır.

Kıbrıs’ta kalıcı bir çözümün, barış ve istikrarın hem bu adaya hem de bölgeye yapabileceği olumlu etkiler, tüm taraflar için temel motivasyon kaynağı olmalıdır.