Bütçe Görüşmeleri ve İçişleri Bakanlığı Tartışmaları

Bütçe Görüşmeleri ve İçişleri Bakanlığı Üzerine Tartışmalar

Bütçe ile ilgili ilk olarak Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcısı ve CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe söz aldı. Özdenefe, İçişleri Bakanlığı’nın çözümler üretmek yerine yeni kaoslar yarattığını belirterek, “Yeterince şeffaf ve hesap verebilir olunmadığını” iddia etti.

Nüfusla ilgili rakamların belirsizliğinin yarattığı sorunlara dikkat çeken Özdenefe, kontrolsüz nüfus artışının suç oranlarının da artmasına zemin hazırladığını ifade etti.

Özdenefe, Merkezi Cezaevi’ndeki hükümlü ve hükümsüz mahkum sayısı, cezaevi kapasitesi, suç türleri ve koşulları hakkında bilgi talep etti.

Ayrıca, faaliyet raporunun milletvekillerine sunulmasını istedi. Şartlı Tahliye Tüzüğü’nün Anayasaya aykırılık noktalarına eleştirilerde bulunan Özdenefe, bu tüzüğe mahkeme onayı şartı eklenmesi halinde Anayasaya uygun hale getirilebileceğini, ancak bu yönde herhangi bir adım atılmadığını söyledi.

Cezaevinde mevcut kapasitenin aşılmış olduğunu vurgulayan Özdenefe, tutukluluk süreleri üç ayı geçen, unutulan kişilerin varlığının mahkum ve insan haklarına aykırı olduğunu belirtti.

Muhaceret affı ile ilgili elde edilen rakamları soran Özdenefe, kaç kişinin yasal hale geldiği ve gelirlerde ne kadar artış yaşandığına dair bilgi talep etti.

Ayrıca, vatandaşlıklarla ilgili sorular yönelterek, Yurttaşlık Yasası’nın ne zaman değiştirileceği ve istisnai vatandaşlık uygulamasının ne zaman sona ereceğini sordu.

Sosyal konut projelerine ilişkin son durumun ne olduğu ve neden hâlâ başlatılmadığına dair sorular soran Özdenefe, “Kooperatifi bile kuramadınız. İhale Yasasına uygun değildi” dedi. İnsan kaçakçılığı, seks köleliği ve insan ticareti konularında da adım atılmadığını belirten Özdenefe, bu konularda ne gibi önlemler alındığını ve ülkedeki kırılgan gruplara yönelik çalışmaların neler olduğunu sordu.

Özdenefe, 2017 yılında Girne Belediyesi ile Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri (KTBK) arasında askeri karargah binasının kent müzesi yapılmasına ilişkin imzalanan anlaşmayı hatırlatarak, belediyenin 1,5 milyon Euro harcadığını ancak projenin hayata geçirilmediğini belirterek, bu konuda ne yapılacağını sordu.

Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, bütçenin icraat yapmaya olanak sağlamayacak şekilde yetersiz olduğunu ifade ederek, mevcut durumun devam edeceğini savundu.

Baybars, nüfus politikası oluşturulmadan Kalkınma Planı hazırlanamayacağını belirterek, nüfus, vatandaşlık ve ülkeye giriş çıkışlarla ilgili herhangi bir vizyon oluşturulamadığını öne sürdü.

Nüfusun sayısallaşması konusunda neler yapıldığını soran Baybars, bakanlığın şeffaf olmadığını ve sorulara yanıt verilmediğini savunarak, doğum ve ölüm oranları ile çağ nüfusunun ne olduğunu sordu.

Bütçede nüfusun bilinmesine yönelik bir proje kalemi ayrılmadığını dile getiren Baybars, muhaceret kaydı sisteminin uygulanmaması nedeniyle öğrencilerin kayıt altına alınmasının engellendiğini vurguladı.

Ayrıca, kanun hükmünde kararname ile af çıkarıldığını belirterek eleştirilerde bulundu.

Yabancıların mal alımıyla ilgili yasa hakkında yaptıkları uyarıların haklılığının ortaya çıktığını söyleyen Baybars, “Durum vahamet içeriyor,” dedi.

Bugüne kadar verilen vatandaşlık sayısını ve kaç kişiye vatandaşlık verildiğini sordu.

Merkezi Cezaevi’nde yaşanan sorunlara değinen Baybars, mahkumların sağlık haklarına saygı gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Baybars, sosyal konut projesi ile ilgili bilgi talep ederek, Özel Güvenlik Birimi’nin çalışma şekliyle ilgili olarak neler yapıldığını sordu.

CTP Milletvekili Sami Özuslu, hükümet tarafından açıklanan projeksiyon nüfus rakamını eleştirerek, “Bana göre nüfus 1,5 milyonun altında değil” dedi. Özuslu, projeksiyon nüfus doğruysa, erkek yoğun bir nüfus yapısının oluşturulduğunu belirtti. Ülkeye çalışma amacıyla gelenlerin önemli bir kısmının erkek olduğunu söyleyen Özuslu, bu yapının sürdürülebilir olmadığını ve sosyal sorunlara yol açabileceğini ifade etti.

Nüfus sayımı yapılmamasını ve bütçede buna kaynak ayrılmamasını eleştiren Özuslu, ülkeye giriş çıkışlarla ilgili kontrol mekanizmasının güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Türkiye’de yayınlanan dizilerde ülkenin mafya cenneti ve kara para ülkesi olarak gösterildiğini belirten Özuslu, “Biz buna mı layığız?” diye sordu.

Bu bütçe ile gelecek yılın da kötü geçeceğini söyleyen Özuslu, bütçenin önemli kaynaklarının gereksiz işlere ayrıldığını ve gerekli yerlere kaynak aktarılamadığını belirtti.

Ayrıca, belediyelerin altyapılarına kaynak ayrılıp ayrılmadığını sordu.

Merkezi Cezaevi giderlerine değinen Özuslu, suç oranı arttıkça masrafların da artacağını, eski cezaevinin çeşitli amaçlarla kullanıldığını belirtti. İmar planlarının durumunu soran Özuslu, “Daha fazla ne kadar sahilleri peşkeş çekeceksiniz; Girne’de halk denize ulaşamaz duruma geldi.

Bu konularda hassas olalım.

Torunlarımız denizi sosyal medyadan görecek.

Bu hale geldik,” dedi.

Kumarhane açacak oteller için ayrı bir alan yaratılması önerisinde bulunan Özuslu, “Kıyıları, ormanları, değerli alanları peşkeş çekmeyelim,” diye konuştu.

Ayrıca, istisnai vatandaşlık verilmemesi ve Yurttaşlık Yasası çıkana kadar elzem olmayan vatandaşlıkların durdurulması çağrısında bulundu.

CTP Milletvekili Salahi Şahiner, bütçe rakamları hakkında sorular yöneltti. Şahiner, bu yıl kaç tane ateşli silah ruhsatı verildiğini, bu ruhsatların nasıl verildiğini, yabancılara taşınmaz mal ile ilgili elde edilen gelir ve bütçe gerçekleşme rakamlarını sordu.

İçişleri Bakanı Dursun Oğuz, Merkezi Cezaevi’nde 35 farklı ülkeden 840 kişinin bulunduğunu, 15 farklı ülkeden 51 kadının cezaevinde olduğunu, 21 yaş altı genç mahkum sayısının ise 17 olduğunu, 14 yaş altı mahkum bulunmadığını bildirdi.

Oğuz, muhaceret affına yaklaşık 7 bin kişinin başvurduğunu ve yaklaşık 6 bin kişinin aftan yararlandığını belirterek, bu konudaki rakamlarla ilgili detaylı bilgi verdi.

Affın amacının kayıt altına almak olduğunu söyleyen Oğuz, polisin aktif denetimler yaptığını ve 2024 yılında yaklaşık 1800 kişinin ülkeden ihraç edildiğini ifade etti.

“Ülkeye kimse elini kolunu sallaya sallaya giremiyor,” diyen Oğuz, ülkeye alınmayan kişilerin sayısı ve uyruğuyla ilgili bilgi paylaştı. “KKTC’nin güvenli ülke olma özelliğini korumak istiyoruz,” diyen Oğuz, hükümetin bu yönde yaptığı çalışmaları anlattı.

Oğuz ayrıca, İçişleri Bakanlığı’nda taşınmaz mal komisyonu birimi oluşturulduğunu ve 2024 yılında yaklaşık 1596 dosyanın görüşüldüğünü belirtti.

Daha sonra bütçe, oy çokluğuyla kabul edildi.

Komite, Pazartesi günü Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Polis Genel Müdürlüğü, Yüksek Yönetim Denetçisi bütçesini görüşecek.