Kıbrıs’ta Tarımda Plansızlık ve Hal Yasası Eleştirisi

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nden Sert Eleştiriler

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Ziraat Mühendisleri Odası, yaş sebze ve meyve üretiminde yaşanan plansızlık ile Hal Yasası’nın uygulanmamasını şiddetle eleştirdi.

Başkan Erkut Uluçam’ın imzasıyla yayımlanan açıklamada, üretim ve ithalatın yeterince kayıt altına alınamamasının hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiği ifade edildi.

“Hal Yasası Hâlâ Tüzük Bekliyor”

Açıklamada, Hal Yasası’nın Meclis’ten geçmesinin üzerinden 20 ay geçmiş olmasına rağmen, yasanın tüzüklerinin hâlâ hazırlanmadığına dikkat çekildi.

Başkan Uluçam, bu durumu eleştirerek, “Tüzükler neden hala yapılmadı?

Yetkililer bu konuda açıklama yapmalı. Üretim ve ithalatın kayıt altına alınmaması yalnızca aracıların kazancını artırıyor” şeklinde konuştu.

Üretici ve Tüketici Mağdur, Aracılar Kazançlı

Uluçam, market fiyatları ile üretici gelirleri arasındaki büyük farkın üreticiyi zor durumda bıraktığını vurguladı.

Bir üreticinin domates ve patatesi tüccara 55 TL’den sattığını, ancak marketlerde bu ürünlerin 110 TL’ye kadar yükseldiğini belirtti.

Ayrıca, üreticinin elektrik, su, gübre ve işçilik gibi yüksek maliyetlerle mücadele ederken alacaklarını aylardır tahsil edemediğini dile getirdi.

• “Üretici şikâyetçi, tüketici market fiyatlarından memnun değil, ancak kimse muhatap bulamıyor.”
• “Bu süreçte zararlı çıkan üretici ve tüketici olurken, kazançlı çıkanlar aracılar ve marketler.”

Elektrik Fiyatları Üretimi Vuruyor

Sebze ve meyve üretiminde elektrik maliyetinin en büyük gider kalemi olduğunu ifade eden Uluçam, Temmuz 2023’ten bu yana elektrik fiyatlarına yapılan %123’lük zammın üretimi ciddi şekilde olumsuz etkilediğini vurguladı.

Türkiye’de tarımsal elektrik birim fiyatının 3,34 TL olduğunu, KKTC’de ise bu rakamın 8,87 TL’ye ulaştığını belirterek, “Üreticimiz, Türkiye’deki üreticiden 2,65 kat daha fazla elektrik maliyeti ödüyor” dedi.

“Üreticinin, ürün hasat edilmeden elektrik faturasını ödemesi gerekiyor.

Bu şartlarda üretim nasıl sürdürülebilir?”

“Elma İthalatı Örneği Plansızlığın Göstergesi”

Açıklamada, yıl boyunca ithalatı serbest olan elmanın, üreticiden 10-12 TL’ye alınmasına rağmen markette 80 TL’ye satıldığına dikkat çekildi.

Hal Yasası’nın %16 kar marjı düzenlemesi uygulanmadığı için fiyatların yükseldiği ifade edildi.

“Sübvansiyon Olmazsa Üretim Azalacak”

Tarımsal elektriğin sübvanse edilmemesi durumunda üretimde ciddi bir azalma yaşanacağına dikkat çeken Ziraat Mühendisleri Odası, yetkililere çağrıda bulunarak üreticinin maliyetlerinin düşürülmesi ve tüketici fiyatlarının makul seviyelere indirilmesi için gerekli adımların atılmasını istedi.

Başkan Uluçam, açıklamasını şu sözlerle tamamladı:

• “Doğru politikalarla üretim planlaması yapılmadığı takdirde, hem üreticimiz hem de tüketicimiz daha büyük zorluklarla karşı karşıya kalacaktır.”
• “Hal Yasası’nın uygulanması ve elektrik maliyetlerinin düşürülmesi acil bir ihtiyaçtır.”

Girne halkı ve tarım sektörü için sürdürülebilir bir çözüm talep eden Oda, yetkililerin bu sorunlara acilen eğilmesi gerektiğini vurguladı.