Türkiye’nin Dış Ticaret Endeksleri Değerlendirmesi (Aralık 2023)

İhracat ve İthalat Endeksleri Üzerine Değerlendirme

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık ayına ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı. İhracat birim değer endeksi, Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,0 oranında bir artış gösterdi.

Bu artışın detaylarına bakacak olursak:

• Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 8,3 artış gerçekleşti.
• Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 7,6 artış görüldü.
• Yakıtlarda ise yüzde 5,9 azalma yaşandı.
• İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 0,3 azalma kaydedildi.

İhracat miktar endeksi de Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,1 oranında artış gösterdi.

Ancak, bu artışın ayrıntıları şu şekilde:

• Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 7,0 azalma gözlemlendi.
• Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 7,3 azalma yaşandı.
• Yakıtlarda yüzde 8,0 azalma gözlemlendi.
• İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise yüzde 4,8 artış yaşandı.

İthalat Endeksleri

İthalat birim değer endeksi, Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,7 artış gösterdi.

Bu artışın detayları ise aşağıdaki gibidir:

• Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 5,0 artış yaşandı.
• Yakıtlarda yüzde 4,3 azalma görüldü.
• Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 2,6 artış kaydedildi.
• İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,6 azalma yaşandı.

Öte yandan, ithalat miktar endeksi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,2 artış gösterdi.

Bu artışın ayrıntıları ise şöyledir:

• Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 5,5 azalma yaşandı.
• Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 8,3 artış görüldü.
• Yakıtlarda yüzde 6,9 artış kaydedildi.
• İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise yüzde 18,0 artış yaşandı.

Mevsim ve Takvim Etkileri

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, 2024 Kasım ayında 151,4 iken 2024 Aralık ayında yüzde 3,1 oranında artarak 156,2 oldu.

Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise, 2023 yılı Aralık ayında 170,3 iken, 2024 yılı Aralık ayında yüzde 2,8 oranında azalarak 165,5’e geriledi.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi, 2024 Kasım ayında 126,3 iken 2024 Aralık ayında yüzde 1,6 oranında artarak 128,4 oldu.

Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise, 2023 yılı Aralık ayında 128,3 iken, 2024 yılı Aralık ayında yüzde 6,9 oranında artarak 137,2’ye ulaştı.

Dış Ticaret Haddi

Dış ticaret haddi, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanmaktadır. 2023 yılı Aralık ayında 84,8 olarak elde edilen dış ticaret haddi, 0,2 puan artışla 2024 yılı Aralık ayında 85,0 olarak gerçekleşti.