Ayakkabı Sektöründe Yüksek Girdi Maliyetleri ve Kayıt Dışı Üretim Sorunları

Ayakkabı Sektöründen Önemli Toplantı

Yerli ve yabancı markaların temsilcileri, ayakkabı üreticileriyle birlikte yüksek girdi maliyetleri ve kayıt dışı üretimin sektöre olan olumsuz etkilerini ele almak üzere İstanbul’da bir araya geldi.

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten’in ev sahipliğinde düzenlenen bu önemli toplantıya, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de katıldı.

Toplantıda yapılan açıklamalarda, hammadde ve yarı mamul ithalatında uygulanan yüzde 100’ü aşan ek vergiler ile kayıt dışı üretim nedeniyle ayakkabı sektörünün ciddi bir varoluş mücadelesi verdiği vurgulandı.

Katılımcılar, ayakkabı sektöründeki daralan ihracat ve turiste satışların yeniden artırılması için acil önlemler alınması gerektiğini belirtti:

• Hammadde ve yarı mamul ithalatında uygulanan ek vergi oranları acilen sıfırlanmalı.
• Yan sanayiciler için gerekirse farklı bir teşvik mekanizması geliştirilmelidir.
• Kayıt dışı ve sahte üretimle mücadele daha kararlı bir şekilde yürütülmelidir.

2024 Yılı Cari Açık Rakamları

TASD Başkanı Berke İçten, dünyadaki ortalama girdi maliyetlerinin çok üzerinde seyreden maliyetler nedeniyle ayakkabı sektörünün son iki yılda rekabetçiliğini önemli ölçüde kaybettiğini belirtti. 2024 yılında ayakkabı ihracatının adet bazında yüzde 19,6, değer bazında ise yüzde 8,4 oranında daraldığına dikkat çekti.

Aynı dönemde Türkiye’nin ayakkabı ithalatında ise adet bazında yüzde 39,6, değer bazında ise yüzde 21’lik bir artış olduğu gözlemlendi.

İçten, ayakkabı dış ticaretinde birkaç yıl önce 500 milyon dolarlık cari fazlanın olduğunu hatırlatarak, 2024’ü 550 milyon dolar cari açıkla kapattıklarını ifade etti. İçten, şu şekilde devam etti:

“Tüm hammadde ve yarı mamul ihtiyacımızı yurt içinden karşılamayı hedefliyoruz.

Ancak, bu malzemeler ülkemizde üretilmiyorsa veya çok pahalıysa, daha uygun maliyetlerle yurt dışından tedarik etmemiz gerekiyor.

Mevcut durumun devam etmesi halinde bitmiş ayakkabı ithalatının daha da artmasından endişeliyiz.”

Türkiye’de yıllık kayıt dışı ve sahte ayakkabı üretiminin 200 milyon çifte ulaştığını tahmin ettiklerini belirten İçten, bu durumun devletin yılda en az 1 milyar dolarlık gelir kaybına yol açtığını sözlerine ekledi.

Sinan Öncel: Yüksek Vergiler Enflasyonla Mücadeleye Zarar Veriyor

BMD Başkanı Sinan Öncel, yüksek girdi maliyetleri nedeniyle ayakkabı gibi emek yoğun sektörlerin ciddi bir varoluş mücadelesi verdiğini ifade etti.

Hammadde ve yarı mamul ürünlerin ithalatında uygulanan yüksek ek vergilerin, ayakkabı sektörünün sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini vurgulayan Öncel, şu şekilde devam etti:

“Kira ve diğer maliyet kalemlerini de hesaba kattığımızda, aynı ürünü Avrupa’daki birçok ülkeden daha pahalıya mal ediyoruz.

Ayrıca, markalarımız koleksiyonlarını çeşitlendirmek için bitmiş ürün de ithal etmek zorunda kalıyor.

Ancak, bitmiş ürün için uygulanan referans fiyat nedeniyle maliyetler iki katına çıkıyor.

Turiste satışlarımız da bu durumdan olumsuz etkileniyor. İki üç yıl önce Türkiye’de kartlı alışverişte yabancıların payı yüzde 10’un üzerindeyken, 2024’te bu oran yüzde 5’in altına geriledi.”

Öncel, ülkemizdeki hammadde ve ara mal fiyatlarının dünya fiyatlarının çok üzerinde olduğunu belirterek, bu durumun hem ana sanayiye zarar verdiğini hem de rekabet gücünü azalttığını vurguladı.

Yüksek girdi maliyetlerinin enflasyonla mücadeleye de zarar verdiğini ifade eden Öncel, acil önlem alınmaması durumunda, yurtdışında önemli operasyonları bulunan markalar için telafisi imkânsız sonuçlarla karşılaşılabileceğini belirtti.