Çin Merkez Bankası’nın Tüketim Odaklı Ekonomi Politikasına Geçişi

Çin Merkez Bankası’nın Yeni Politika Odakları

Çin Merkez Bankası’nın Başkanı Pan Gongsheng, bankanın politikalarının gelecekte ekonomide tüketimin rolünü desteklemeye yönelik bir dönüşüm geçireceğini ve yatırım odaklı yaklaşımın yerini daha çok tüketime dayalı bir anlayışa bırakacağını ifade etti.

Bu durum, son yirmi yıldır ülkenin ekonomik büyüme modelinde köklü bir değişikliğe işaret ediyor.

Hong Kong’daki Asya Finans Forumu’nda konuşan Pan, “Makroekonomik politikanın önceliği, geçmişteki yatırım teşviklerinden ziyade, tüketimi desteklemeye yönelmelidir.

Bu sayede hem tüketim hem de yatırım teşvik edilecektir,” dedi.

Bu açıklama, Donald Trump’ın ABD Başkanlığı’nı devralmasından kısa bir süre önce, yuanın rekor düşük seviyelere gerilemesi üzerine Çin Halk Bankası’nın para birimini korumak için aldığı yeni önlemlerle ilgili bir etkinlikte geldi.

Ekonomiye İhracattan Gelen Destek Tehdit Altında

Pan, Çin’in en büyük iç zorluklarının başında “yetersiz iç talep, özellikle tüketim talebi” ve “düşük fiyat seviyeleri” olduğunu vurguladı. Çin’in, 2024 için resmi olarak belirlenen yüzde 5’lik büyüme hedefini tutturması muhtemel olsa da, bu yıl ve sonrasındaki ekonomik görünüm konusunda kaygılar artmaktadır.

Trump’ın uygulamaya koymayı planladığı daha yüksek ABD tarifeleri, Çin ekonomisinin sürekli olarak yaşadığı deflasyon, zayıf iç talep ve durgun tüketici ile iş güveni sorunlarıyla başa çıkmasını zorlaştıracak.

Geçtiğimiz ay düzenlenen yıllık politika toplantısında, üst düzey yetkililer, en az on yıl içinde yalnızca ikinci kez, bu yıl tüketimi artırmayı en önemli öncelik olarak belirlediklerini açıkladı.

Kademeli Adımlar ve Gelecek Vizyonu

Ancak, bu hedefe ulaşmak için atılan adımlar henüz sınırlı kalmıştır.

Yetkililer, ev aletleri ve otomobil alımlarında indirim sağlayan bir tüketici takas programı oluşturmayı planlarken, aynı zamanda emeklilik ödemelerini ve sağlık sigortası sübvansiyonlarını artırma taahhüdünde bulundular.

Bu durum, yatırımın hala desteklendiği bir politika karışımının tam anlamıyla değiştirilmesinden ziyade, kademeli bir geçiş sürecini temsil ediyor.

Geçmişte, Çin hükümeti ekonomiyi durgunluk dönemlerinde desteklemek için altyapı, mülk ve üretim geliştirmek amacıyla büyük sermaye harcamalarına güvendi.

Ancak bu yaklaşım, borç yükünün artmasına, yatırımın getirisinin düşmesine ve mal arzı ile talebi arasında önemli dengesizliklerin ortaya çıkmasına neden oldu.

Hanehalkı harcamalarının, hükümetin vatandaşlarına sunduğu mal ve hizmetler de dahil olmak üzere, gayri safi yurtiçi hasılanın yalnızca yaklaşık yüzde 45’ini oluşturması, bu durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.

Bu oran, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ndeki pek çok ülkede görülen yüzde 60 ile yüzde 80 seviyelerinin oldukça altında kalmaktadır.