Erhürman’ın Müzakere Yetkisi Üzerine Tartışmalar: Anayasaya ve Yasalara Dair Bir Analiz

Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı Erhan Arıklı’nın, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Tufan Erhürman’ın Kıbrıs Postası’ndaki açıklamalarıyla ilgili tepkisi uzun bir tartışmayı ateşledi. Arıklı’nın sosyal medya paylaşımında şu ifadeler yer aldı: ANAYASA CUMHURBAŞKANINA MÜZAKERE GÖREVİ YÜKLEMİYOR. Erhürman ise bu sözleri “müzakerecilik görevi Cumhurbaşkanı’na aittir” şeklinde değerlendirdi ve Arıklı’nın sözlerinin düşünülmesi gerektiğini savundu. Ancak akademik bir yaklaşım talep eden eleştirilerde, Anayasa’nın Cumhurbaşkanı’na böyle bir yetki yüklemediği görüşü öne çıktı.

Yasa ve referans noktaları üzerinden bakıldığında, 1985 sayılı Dışişleri Bakanlığı Yasası, müzakere yetkisinin Dışişleri Bakanı’na ait olduğunu belirtir. Buna karşın Anayasa’nın 102. maddesi Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerini tanımlamasına rağmen doğrudan dış politika ve müzakere yetkisinin bu madde ile verilmediği vurgulanır. Bu bağlamda Erhürman’ın vurgu yaptığı ana ortak noktasını, Anayasanın genel çerçevesi ve meclisin yetki alanı oluşturur.

Geçmişteki uygulamalar ve siyasi süreçler kapsamında, Cumhuriyet Meclisi’nin Denktaş’a müzakereci görevini 18 Aralık 1998 tarihinde resmi olarak verdiği kayıtlarda yer alır. Denktaş, 1975’ten itibaren Toplum Lideri olarak yürüttüğü müzakere sürecine meclisin onayını alarak devam etmiş ve 1983’te KKTC’nin kuruluşuyla birlikte görev değişmişti. Bu dönemde, Anayasa ve yasal çerçevedeki tartışmalar, muhalefetin Denktaş’ın yetkileriyle ilgili sorularını da beraberinde getirmiştir.

Üstünde durulan temel soru ise şu: Anayasa’nın hangi maddesi Cumhurbaşkanına otomatik olarak müzakere görevi vermektedir? 2003 yılına gelindiğinde, Denktaş’a verilen bu görevin geri alınması ve Talat’ın müzakereci olması yönündeki siyasi kampanyalar yaşandı; bu süreçte Ankara’nın araya girmesiyle Denktaş’ın görevi sürdürdüğü görüldü. Erhürman’dan talep edilen net cevap ise, “Anayasanın hangi maddesi bu görevi otomatik olarak Cumhurbaşkanı’na yüklemektedir?” şeklinde öne çıktı.