Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz’den Ekonomik Değerlendirmeler ve Öneriler

Ekonomik Zorluklar ve İşletmelerin Güncel Durumu

Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz, ülkemizde yaşanan ekonomik zorluklar ve işletmelerin karşılaştığı sorunlar hakkında kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Bahar Sancar’ın sorularını yanıtlayan Deniz, özellikle maliyet artışları, enflasyon ve pahalılık konularında detaylı analizler yaptı ve çözüm önerilerini paylaştı.

Ülke Ekonomisinin Güncel Durumu ve Maliyet Artışları

Deniz, 2022 yılından itibaren hayat pahalılığı ve yükselen enflasyonun ekonominin tüm sektörlerini olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı: “İş gücü maliyetleri, enerji fiyatları ve hammadde maliyetlerindeki sürekli artışlar, üretim maliyetlerini katlanılmaz hale getiriyor ve rekabet edebilirliği neredeyse imkânsız kılmaktadır.”

Kayıt Dışılıkla Mücadele ve Yapısal Reformlar

Deniz, pahalılıkla etkin bir şekilde mücadele edebilmek adına kapsamlı reformların hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. “Kayıt dışı ekonomiyi önlemek için alınacak önlemler, ekonomik sağlığımız açısından kritik önemdedir” diyerek, kayıt dışılığı engellemek ve şeffaflığı artırmak amacıyla yeni tedbirlerin alınmasının önemine değindi. Ayrıca, mali politikaların güçlendirilerek kamuda tasarruf ve verimlilik artırıcı adımların atılması gerektiğine vurgu yaptı.

Vergi Yükleri ve İşletmelerin Sıkıntıları

Deniz, işletmelerin en büyük sorunlarından biri olan ağır vergi yüklerine dikkat çekti. “Pahalılık ve enflasyon ortamında işletmelerimizin vergi yükleri ciddi anlamda artmış durumda. Bu durum, işletmelerin mali yapısını zayıflatmakta ve sürdürülebilirliklerini tehdit etmektedir”. Enflasyonun yüksek seyrettiği dönemlerde, işletmeleri haksız vergilendirmeden koruyacak enflasyon düzeltmesi uygulamasının hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Sermaye Yapısının Güçlendirilmesi ve Destekler

İşletmelerin sermaye yapısının bozulduğunu belirten Deniz, “Fonların gözden geçirilmesi ve temel tüketim maddelerindeki fonların kaldırılması, ülke ekonomisi için katma değer yaratacak yerli üretim alanlarının desteklenmesi gerekmektedir” dedi. Ayrıca, üreticilerin girdi maliyetlerini düşürmek ve pazarlama ile dış satım süreçlerinde sürekli destek sağlamak gerektiğine vurgu yaptı.

KDV ve Gümrük Vergilerinde Erteleme Süreleri

Peşin gümrük vergileri ve KDV ödemeleri hakkında da önerilerde bulunan Deniz, “İşletmelerin finansman sıkıntısı yaşamaması adına, ödeme ertelemeleri ve sürelerin uzatılması önemli bir adımdır. Özellikle, 60 gün olan KDV erteleme süresinin 90 güne çıkarılması, işletmelerin nefes almasını sağlayacaktır”.

Kamu Reformu ve Verimlilik Artışı

Deniz, kamu sektöründeki yapısal problemler ve verimsizliklere dikkat çekerek, “Kamu bütçesindeki sorunlar, iç ve dış borç yükü, kamu reformunun ertelenmesi ve kayıt dışı ekonominin devamı, ülkemizi derinden etkilemektedir” diyerek çözüm önerilerini sıraladı.

Ekonomik İstikrar ve Güçlü Büyüme Stratejileri

Böylesine zor dönemlerde, sürdürülebilir bir ekonomik yapı oluşturmanın temel hedef olduğunu vurgulayan Deniz, “İstikrarlı ve güçlü bir büyüme, refah seviyesini artırmak ve ekonomik istikrar sağlamak için en önemli adımlardır”. Ayrıca, oda olarak hazırlanan raporlar ve önerilerin, devlet makamlarıyla paylaşılmaya devam edeceğini belirtti.

Ekonomiye Katma Değer Katan Alanlara Destek ve Teşvikler

Deniz, devlet teşviklerinin gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ederek, “Ekonomiye gerçek anlamda katma değer sağlayacak sektörlere yönelik teşvik ve muafiyetlerin artırılması, ülkemizin kalkınması açısından elzemdir”. Kamu reformunun yanında, mali disiplin ve verimlilik ilkelerinin de benimsenmesi gerektiğine dikkat çekti.

Prim Desteklerinin Uygulaması ve Tüm İşletmelere Eşit Destek

Hükümet tarafından açıklanan prim destekleri konusunda da görüşlerini paylaşan Deniz, “Prim desteklerinin tüm işletmeleri eşit oranda kapsayacak şekilde devam ettirilmesi, istihdamın korunması ve kayıt dışılığı önlemek adına büyük önem taşımaktadır”. Özellikle, pandemi döneminde başlatılan bu desteklerin, sektör ayrımı gözetmeksizin, tüm işletmelere uygulanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, Mayıs-Aralık 2025 dönemleri için planlanan düzenlemelerin, özellikle KKTC vatandaşları için prim desteğinin tüm işyerlerini kapsayacak şekilde genişletilmesini beklediklerini sözlerine ekledi.