Kıbrıs’ta Engelli ve Sosyal Hizmetlerde Yeni Dönem: Demirhan Engelsiz Yaşam Evi ve Çalışma Yılı

Giriş ve Genel Değerlendirme

Uzun yıllar atıl durumda kalan ve nihayet hizmete açılan Demirhan Engelsiz Yaşam Evinin, Kıbrıs’ta bir ilk olmasıyla birlikte, engelli bireylere yeni ve kapsamlı hizmetler sunmayı amaçlıyor. Bu merkezde, gündüz saatlerinde yaklaşık 50 engelli bireye hizmet verilirken, aynı zamanda 1 ila 4 gece ücretsiz konaklama imkanı sağlayan otel konsepti de geliştirilmekte. Ayrıca, açılması planlanan Otizm Merkezi ise gündüzleri otizmli bireylere hizmet verecek, akşam saatleri ise ebeveynlerin dinlenmesi ve çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmesi adına “Kısa Bir Nefes” projesi kapsamında çalışmalarını sürdürecek.

Sosyal Hizmetler Alanında Atılan Adımlar ve 2024-2025 Yılı Vizyonu

Türk Ajansı Kıbrıs’a (TAK) açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, 2024 yılını Sosyal Hizmetler Yılı ve 2025 yılını ise Çalışma Yılı olarak ilan ettiklerini belirtti. Bu kapsamda, özellikle sosyal hizmetler alanında köklü reformlar ve yenilikler planlanmakta olup, bu düzenlemelerin detaylarına da değindi.

Demirhan Engelsiz Yaşam Evi’nin Yeniden Hayata Kazandırılması

Özellikle kırmızıçizgim olarak tanımladığı bu merkezin yeniden hizmete alınması sürecinde, kendisinin 10. dönem Çalışma Bakanı olduğunu ve bu sürecin duygusal anlamda kendisi için çok önemli olduğunu vurguladı. Bakan Gardiyanoğlu, merkezin eski durumunu görünce duygularına hakim olamayarak birkaç gece uyuyamadığını ve bu süreçte kendi şahsi aracıyla birçok kez merkeze gidip gelerek, karanlığa gömülmüş bu tesisi yeniden ışığa kavuşturmayı amaçladığını ifade etti.

Destek ve Yatırımlar: İş Birliği ve Finansman

Merkezin yeniden inşasında Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay‘ın da büyük destek verdiğini belirten Gardiyanoğlu, bu merkez için yaklaşık 30 milyon TL’lik bir yatırım yapıldığını ve faunanın fareler tarafından istilaya uğrayıp soyulması gibi ciddi sorunların yaşandığını dile getirdi. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi (KEİ), Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği ve çeşitli sponsorlardan alınan destekler ile bu projenin hayata geçirildiğine vurgu yaptı. Sürece katkı sağlayan gönüllü ekip ve destekçiler ise büyük takdir toplamaktadır.

Demirhan Engelsiz Yaşam Evi’nin İşlevselliği ve Hizmetler

Gündüz hizmetleriyle bir yıl içerisinde açılan bu merkez, 24 saat hizmet verecek ve toplam 24 yatak kapasitesine sahip olacak şekilde planlanmaktadır. İlerleyen dönemlerde, yatak kapasitesinin 40’a kadar arttırılması da mümkündür. Bakan Gardiyanoğlu, bu merkezle ilgili olarak “Kıbrıs’ta ilk ve tek” ifadesini kullanarak, bu merkezlerin Kıbrıs’taki sosyal hizmetler alanında yeni bir standart oluşturduğunu vurguladı.

Engelli Bireylere Yönelik Otel ve Konaklama Hizmetleri

Merkezde, engelli bireylerin 1 ila 4 gece ücretsiz konaklama yapabileceği otel konsepti geliştirilecek, böylece ebeveynlerin ve bakıcıların dinlenmesi ve kendilerine zaman ayırması sağlanacak.

Otizm Merkezi ve Ailelere Destek Programları

Boşaltılan Çağlayan Çocuk Yuvası ise, Otizm Merkezi olarak yeniden yapılandırılarak gündüz otizmli bireylere hizmet verecek. Ayrıca, akşam saatleri 18.30-23.30 arasında, “Kısa Bir Nefes” projesi kapsamında ebeveynlere kısa süreli dinlenme fırsatı sunulacak. Bu sayede aileler, çocuklarına bakarken kendilerine de zaman ayırma şansı bulacaklar.

Kalkanlı Yaşam Evi ve Gönüllü Desteği

Gözde projelerden biri olan Kalkanlı Yaşam Evi hakkında da bilgiler veren Gardiyanoğlu, burada görev yaptığı 22 ay boyunca 44 kez ziyaret gerçekleştirdiğini ve bu sürecin büyük bir özveriyle sürdürüldüğünü belirtti. İlk günkü görüntü ile günümüz arasında büyük farklar olduğunu ve gönüllülerin de desteğiyle, yaşam kalitesinin önemli ölçüde arttığını ifade etti. Ayrıca, huzurevlerinin uzun süre bakımsız kalmasının kabul edilemez olduğunu ve bu durumun artık sona erdiğini sözlerine ekledi.

Toplum Duyarlılığı ve İhmalin Son Bulması

Gardiyanoğlu, Kalkanlı’nın büyük ihalesinde Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi’nden alınan 7 milyon TL’lik destekle birlikte, diğer ihtiyaçların sponsorlar ve vatandaşların katkılarıyla karşılandığını vurguladı. “Doğru projeleri, doğru kişilerle ve doğru zamanda buluşturuyorum” diyerek, toplumun yaşlılar ve engelliler konusunda ne kadar duyarlı olduğunu belirtti.

Sosyal Hizmetler Yasası ve Yeni Düzenlemeler

30 yıl sonra gerçekleştirilen Sosyal Hizmetler Teşkilat Yasası’nda büyük değişiklikler yapıldığını anlatan Gardiyanoğlu, bu yasal düzenlemeyle tüm huzurevleri ve rehabilitasyon merkezlerinin yasal statüye kavuşacağını ve ilgili personel istihdamının kadrolu olacağını dile getirdi. Ayrıca, yasa kapsamında özel bakımevlerine ilişkin yetki ve denetimlerin Çalışma Bakanlığı’na devredileceği bilgisini paylaştı. Bu sayede, “Kurallara uymayan yerler mühürlenecek” ve devletin denetim ve kontrol gücü artırılacaktır.

Engelli ve Yaşlı Hizmetlerinde Güncel Durum ve Gelecek Planları

Bakım ve temizlik hizmetleri için ihale sürecinin başlatıldığını ve tam donanımlı 6 engelli aracı ile toplam araç sayısının 9’a çıkarılacağını belirten Gardiyanoğlu, ayrıca iş yerleri ve kamu kurumlarındaki denetimlerin artırılacağını sözlerine ekledi. Ayrıca, sosyal hayat ve çalışma yaşamıyla ilgili yasal düzenlemelerin de yakın zamanda hayata geçirileceğini müjdeledi.

İş Gücü ve Sosyal Sigorta Sistemleri

Ülkedeki yaklaşık 160 bin sosyal sigortalıdan 80 bini KKTC vatandaşı, 45 bini Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve 35 bini ise diğer ülkelerden gelen yabancı uyruklu kişilerden oluşmaktadır. Gardiyanoğlu, aylık prim desteğinin ortalama 220 milyon TL civarında olduğunu ve bu desteklerin büyük bir bölümünü devletin karşıladığını belirtti. Ayrıca, prim desteği oranlarının KKTC vatandaşları için %100, yabancı uyruklar için %25 seviyesinde olduğunu ve işten çıkarmalarda bu desteklerin kesildiğine dikkat çekti.

Hükümet ve Sistem Desteği ile Kayıt Dışı Azalıyor

Bu uygulamalar sayesinde, kayıt dışı çalışma ve kaçak iş gücü oranlarının önemli ölçüde azaldığını vurgulayan Gardiyanoğlu, “KKTC tarihinde en yüksek prim desteği sağlayan hükümet biziz” ifadesiyle, sistemin etkinliğine işaret etti. Ayrıca, online sistem sayesinde tüm işlemlerin polisin ve İçişleri Bakanlığı’nın muhaceret bölümlerince kontrol edilerek, “Polisin onaylamadığı hiçbir işlem geçerli değil” mesajını verdi.

Çalışma ve İş Gücü Piyasasında Yeni Düzenlemeler

Gelecek dönemde, sektörel bazlı asgari ücret uygulamasının da hayata geçeceğini belirten Gardiyanoğlu, “Risklerine göre maaş belirlenecek ve aynı işte çalışanlar bile farklı ücretler alacak” şeklinde açıklama yaptı. Ayrıca, İlaç ve Reçete Kontrolleri konusunda da şu bilgileri paylaştı: ülkede 190 sözleşmeli eczane bulunmakta, 14 başvurunun ise değerlendirme aşamasında olduğu ve hastaların uygun fiyatlı ilaçlara ulaşımı için çalışmaların sürdüğü, ilaçların %80 oranında devlet tarafından ödendiği bilgisini verdi. Reçetelerde Vergi Dairesi mühürü ve hekimin imzası zorunluluğu devam etmekte olup, her 15 günde güncellenen indirimli ilaç listeleriyle ilgili düzenlemeler yapıldığı da belirtildi.

İlaç Yardımı ve Sosyal Destekler

Geçen ay, sigortalılara toplam 9 milyon TL’yi aşan ilaç yardımı yapıldığı, bunun 6.9 milyon TL’sinin kullandıkları ilaçların karşılığı olduğunu, diğer kısmın ise özel eczanelerden indirimli ilaçlar için ödendiği açıklandı. Bu destekler, sağlık ve sosyal güvenlik sistemlerinin güçlendirilmesine önemli katkılar sağlamaktadır.