Meclis Genel Kurulunda Ekonomiye Yönelik Güncel Gelişmeler ve Tartışmalar

Ekonomik Yapı ve Yapısal Sorunlar

Demokrat Parti (DP) Milletvekili Serhat Akpınar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) ekonomisinin yapısal olarak ciddi anlamda kapalı ve dışa kapalı bir ekonomi modeli benimsediğine vurgu yaptı. Akpınar, ülkede dış ticaret bağımlılığının yüksek olduğunu ve üretim çeşitliliğinin sınırlı kaldığını belirtti. Bu ekonomik modelde turizm, inşaat ve yükseköğretim sektörlerinin temel taşlar olduğunu ifade eden Akpınar, “KKTC’nin ekonomik yapısı bu üç sektörün dışına çıkamamış, çeşitlilikten uzak bir sistemle yönetilmektedir.” dedi.

Yıllar içerisinde kamu sektörünün genişlemesiyle birlikte, hem kamu hem de özel sektör arasında rekabetin sürdüğünü, kazananın ise genellikle kamu sektörü olduğunu vurguladı. Ayrıca, özellikle özel sektörde yaşanan önemli iş gücü kayıplarına dikkat çekerek, bunun ülkenin geleceği açısından büyük bir kayıp olduğunu belirtti. Akpınar, “Kapalı ekonomilerde tüketiciyi koruyacak rekabetçi politikaların uygulanması ciddi bir sorun teşkil eder ve bu durum enflasyonun kaçınılmaz bir sonucu olarak halkımıza yansımaktadır” şeklinde ekledi.

Siyasi ve Ekonomik Beka Meselesi

Kıbrıs Türk halkının en temel güvenlik ve varoluş meselesinin her zaman siyasi eşitlik olduğunu hatırlatan Akpınar, “Bu siyasi eşitliğin, Cumhurbaşkanları ve liderler tarafından her zaman savunulduğunu biliyoruz. Ancak, ekonomik anlamda da bu beka meselesine katkı sağlayacak adımlar atılmalı” dedi. Hellim gibi ürünler üzerinden örnekler vererek, ekonomik kalkınmanın ve özgüvenin artırılması gerektiğine işaret etti.

Pahalılık ve Enflasyon

Ülkede görülmemiş seviyelerde yüksek enflasyon ve pahalılık olduğunu dile getiren Akpınar, “Özel sektör yeterince destek görmüyor. Bu durum, enflasyon ve yaşam maliyetlerini daha da yukarı çekiyor” ifadelerini kullandı. Eğitim sektörünün de ciddi sıkıntılarla karşı karşıya olduğunu vurgulayan Akpınar, Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim ve Düşünce Kurumu (YÖDAK)’nun çağdaş bir vizyon geliştirmemesi halinde, sektörün sürdürülebilirliğinin tehlikeye gireceğini belirtti. Tüm paydaşların bir araya gelerek reformlara hız vermesi gerektiğine işaret eden Akpınar, öğrencilere yönelik vize uygulamaları ve yükseköğretim alanındaki olumsuz gelişmeler hakkında da uyarılarda bulundu. Bu uygulamaların, yükseköğretim alanının yok olmasına neden olabileceğini dile getirdi.

Küçük İşletmeler ve Ekonomiye Katkıları

Küçük ve orta ölçekli işletmelerin güçlerini birleştirmesi ve dayanışma içinde hareket etmesinin, ekonomiye önemli katkılar sağlayacağını sözlerine ekledi.

Sağlık ve İlaç Sektöründe Güncel Gelişmeler

Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek, CTP Milletvekili Devrim Barçın’ın ilaç ihale süreçlerine ilişkin eleştirilerine yanıt verirken, ihale sürecinde 1200’ün üzerinde kalemin teklif verdiğine vurgu yaptı. Ayrıca, yerel ecza depolarına öncelik verildiğini, bulunamayan ilaçların ise Türkiye’den getirildiğini belirtti. Söz konusu ihalelerde İngiltere’den getirilen ilaçlara da değinen Dinçyürek, bazı firmaların ilgisinin az olmasından dolayı tekliflerin sınırlı kaldığını ifade etti. “İhaleye katılan firmalar, rekabet ortamında fiyat ve kalite açısından en uygun olanlar arasından seçildi” diyerek, uygulanan sürecin şeffaf ve adil olduğunu vurguladı. Ayrıca, Frisium isimli ilaca erişim konusunda yaşanan sıkıntıya ilişkin de bilgiler verdi. Güney Kıbrıs’ın, ilacı üreten fabrikaya tedarikçi ecza deposunun KKTC’ye gönderilmesini engellediğini ve bunun siyasi bir mesele olduğunu belirtti. Dinçyürek, çözüm yolları geliştirdiklerini ve konunun siyasi boyutunun olduğunu, ancak detayları kamuoyuyla paylaşmak istemediğini ifade etti.

Turizm ve Yükseköğrenim Durumu

Özuslu Milletvekili Sami Özuslu, Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın 2023 yılı turizm verilerini paylaşarak, ülkeye giriş yapan toplam 1,8 milyon kişinin büyük bir kısmının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunu belirtti. Kara sınırlarından geçen 5,2 milyon insanın ise büyük bölümünün Rum ve diğer ülkelerden olduğunu kaydetti. “Turizmde ciddi bir gerileme ve sorunlar yaşanıyor” diyen Özuslu, özellikle kumar odaklı turizmin öne çıktığını ve sektörün çeşitlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Ayrıca, yükseköğrenim alanındaki sorunlara değinerek, pek çok kurumun izin ve denetim eksiklikleri nedeniyle öğrenci sayısında ciddi azalmalar yaşandığını söyledi. Bu durumun, hem ekonomik gelirleri hem de sektördeki istikrarı olumsuz etkilediğine dikkat çekti.

İnşaat ve Ekonomik Gelişmeler

İnşaat sektörüne de eleştirel bir bakış atan Özuslu, inşaat furyasının hukuki ve siyasi sorunlara yol açtığını belirtti. Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman’ın da vurguladığı gibi, bu gelişmelerin ülke ekonomisine olumsuz etkileri olduğunu ve önlemler alınması gerektiğini söyledi. Ayrıca, taksim politikalarının sürdürülebilirliği ve ekonomik zararları üzerinde durdu. Enflasyon rakamlarını paylaşan Özuslu, kira ve yaşam maliyetlerindeki artışlara dikkat çekti. “Ocak ayına göre kira artışları yüzde 20’yi aşmış durumda” diyen Özuslu, aynı zamanda asgari ücretin de reel anlamda eridiğini ve yaşam standartlarının düştüğünü vurguladı.

İtibari Paraların Ekonomiye Eklenmesi ve Finansal Düzenlemeler

Meclis Genel Kurulu’nda tartışılan, yurtdışındaki kayıt dışı paraların ülkeye getirilmesine ilişkin yasa tasarısı hakkında, Bakanlar Kurulu’nun onay verdiği ancak detayların henüz netleşmediği belirtildi. Milletvekili Özuslu, bu yasa tasarısının, ülkedeki finansman açığını gidermeye yönelik önemli bir adım olduğunu ifade ederek, “Kontrol edilmeden gelen paraların, ekonomiye olumsuz etkileri olabilir” uyarısında bulundu. Ayrıca, tasarının, bankalar aracılığıyla nakit paranın bilançolara dahil edilmesiyle ilgili olduğunu ve bunun, kontrol mekanizmaları güçlendirildiği takdirde uygulanabilir olacağını söyledi. Diğer yandan, Türkiye’nin, KKTC’nin finansal sistemine ilişkin yükümlülükler ve olası riskler de gündeme getirildi. Söz konusu yasa tasarısının, Türkiye’nin mali eylem görev gücü listesinden çıkmasına veya yeniden girmesine neden olabileceği endişeleri dile getirildi. “Vergi oranlarının ve denetimlerin doğru yönetilmesi, ülke ekonomisinin sağlıklı işlemesi açısından büyük önem taşımaktadır” diye ekledi.

Sonuç ve Değerlendirmeler

Meclis Genel Kurulu, ekonominin farklı alanlarındaki gelişmeleri ve sorunları detaylı şekilde değerlendirmeye devam ederken, özellikle yapısal reformların önemi bir kez daha vurgulandı. Siyasi, ekonomik ve sosyal bütün paydaşların ortak hareket etmesi ve sürdürülebilir politikalar geliştirmesi gerektiği konusunda görüş birliği sağlandı. Ayrıca, yasa ve kararların, ülkenin ekonomik ve sosyal istikrarını koruyacak şekilde titizlikle hazırlanması ve uygulanması gerektiği konusunda mutabakat oluştu.