Türkiye’de Yoksulluk Göstergeleri ve Eğitimle İlişkisi (2023)

Yoksulluk Göstergeleri ve Değişim Süreci

2023 yılı itibarıyla Türkiye’de yoksulluk göstergelerinde sınırlı bir değişim gözlemlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si esas alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2023 referans yılında %13,6’ya yükselerek 0,1 puan artış gösterdi.

Medyan gelirin %60’ı dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranı ise son bir yılda 0,1 puan azalarak %21,2 seviyesine geriledi.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %40’ı baz alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla oranla 0,1 puan azalışla %6,9 olarak kaydedildi.

Medyan gelirin %70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı da bir önceki yıla göre 0,1 puan azalarak %28,9 seviyesine ulaştı.

Sürekli Yoksulluk Oranı

Dört yıllık panel verileri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre belirlenmiştir.

Bu oran, son yıl içinde ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az iki yıl boyunca yoksul olan bireyleri kapsamaktadır.

Sonuçlara göre, 2024 yılı itibarıyla sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak %13,7 seviyesine ulaştı.

• Dört yıl içerisinde yoksullukta kalan bireylerin durumu incelendiğinde:
• %10,1’i dört yıl içinde bir yıl boyunca yoksullukta kalmıştır.
• %6,5’i iki yıl boyunca yoksulluk sınırının altında kalmıştır.
• %4,3’ü üç yıl boyunca yoksulluk yaşamıştır.
• %4,3’ü ise dört yıl boyunca yoksullukta kalmaya devam etmiştir.
• Nüfusun %74,8’i ise dört yıl boyunca hiç yoksulluk sınırının altında kalmamıştır.

Yoksulluk Oranı ve Eğitim Durumu

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre, eğitim durumu ile yoksulluk arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır.

Eğitim düzeyine göre yoksulluk oranları şu şekildedir:

• Okul bitirmeyen bireylerin %24,7’si yoksulluk sınırının altında kalmaktadır.
• Lise altı eğitim seviyesindekilerin %13,6’sı yoksul olarak değerlendirilmektedir.
• Lise ve dengi okul mezunlarının yoksulluk oranı ise %7,4’tür.
• Yükseköğretim mezunları ise %2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak kaydedilmiştir.